Warany kolczastoogonowe (Varanus acanthurus) są jednymi z najpopularniejszych małych waranów wśród terrarystów. Mają do 70 cm długości, smukłą sylwetkę i charakterystyczny, silnie oskórkowany ogon, który służy nie tylko jako narzędzie obrony, lecz także jako kotwica w skalistych terenach. Ich intensywne kolory i aktywność dzienna oraz inteligencja sprawiają, że są fascynującym wyborem dla doświadczonych hobbystów. Poniżej przedstawiam wszystkie kluczowe aspekty ich hodowli, aby zapewnić waranom odpowiednie warunki i dobre samopoczucie.

Naturalne środowisko Varanus acanthurus

Varanus acanthurus występuje w północno-zachodnich regionach Australii – w rejonach skalistych, pustynnych krainach z dostępem do wilgotnych kryjówek pod skałami. Przebywają w szczelinach, skrywają się pod kamieniami bądź w wydrążeniach, które zapewniają wilgotny mikroklimat niezbędny do utrzymania odpowiedniej gospodarki wodnej. W terrarium należy naśladować te warunki, tworząc suche otoczenie z wilgotnymi strefami do kopania.

Wymagania terrarium dla waranów – wielkość i wystrój

Minimalne terrarium dla jednego osobnika to ok. 180×60×60 cm, choć komfortowo sprawdza się również większe o wymiarach 150×90×60 cm przy grupie terrarystycznej . Wnętrze powinno posiadać:

• Głęboką warstwę podłoża (min. 30 cm, optymalnie powyżej 40–50 cm) umożliwiającą kopanie,
• Kryjówki: skały, półki korkowe, kłody,
• Suchą część na słońce i wilgotne bile (nawilżane regularnie).
• Stalowe lub drewniane ściany (PVC) lepiej utrzymują ciepło i wilgoć niż szkło .

Temperatura i oświetlenie

Te warany wymagają gorącej temperatury w miejscach wygrzewania się: 45–65 °C powierzchniowej temperatury baskingu (158–150 °F). Strefa ogólna powinna wynosić 26–29 °C, z nocnym spadkiem do około 25 °C . Optymalne źródła ciepła to wysokiej jakości żarówki halogenowe, a element grzewczy należy regulować termostatem. Poza temperaturą wymagane jest UVB (np. lampa T5 10–14 %) – wspomaga syntezę witaminy D3 i proces mineralizacji kości .

Wilgotność i nawadnianie

Powietrze w terrarium powinno osiągać wilgotność 20–50%. Najważniejsze jest utrzymanie wilgotnej strefy w podłożu – ponad 80% wilgotność wewnątrz kryjówek . Do utrzymywania wilgotności używa się oprysków i podlewania podłoża, by umożliwić prawidłowe linienie i nawadnianie.

Podłoże i kopanie

Mieszanka piasku z kokosowym substratem (np. ReptiSand, Eco Earth) sprawdza się najlepiej. Warstwa podłoża minimum 30–40 cm pozwala waranom na realizowanie naturalnego kopania kryjówek. Należy utrzymywać podłoże czyste – usuwać odchody (maks co 2 dni) i odnawiać ściółkę co 3–4 miesiące.

Dieta i żywienie

W naturalnym środowisku są to intensywne drapieżniki karmiace się głównie bezkręgowcami (świerszcze, karaczany, chrząszcze), a także małymi jaszczurkami i od czasu do czasu młodymi gryzoniami . W terrarium jadłospis powinien obejmować żywe owady: świerszcze, karaczany z gatunku Dubia, czerwone robaki, a okresowo dorosłe myszy i jajka. Ważne jest suplementowanie pokarmu wapniem i witaminami.

Zachowanie i obcowanie z waranem

Warany kolczastoogonowe są dzienne, aktywne i inteligentne, potrafią nauczyć się reagowania na człowieka, jeżeli traktować je delikatnie i z szacunkiem . Zaleca się codzienne, kilkuminutowe obcowanie, stopniowo wydłużane wraz z komfortem zwierzęcia. Wymaga to cierpliwości, szczególnie w początkowym okresie aklimatyzacji.

Zdrowie i rozmnażanie

Przy odpowiedniej diecie i warunkach można je utrzymać powyżej 15 lat . Należy obserwować oznaki chorób: brak apetytu, problemy ze zrzucaniem skóry lub letarg . Rozmnażanie pod fachowym nadzorem obejmuje zapłodnienie przez złożenie 5–18 jaj w wilgotnym gnieździe; inkubacja trwa około 3–5 miesięcy, a młode mierzą około 15 cm długości .

Podsumowanie

Varanus acanthurus to wymagający, ale niezwykle satysfakcjonujący gatunek dla terrarystów z doświadczeniem. Kluczowe są: odpowiednia przestrzeń i podłoże do kopania, duża różnorodność temperatur, UVB, właściwe nawodnienie, naturalna dieta i cierpliwe budowanie relacji. Przy tych warunkach ackie mogą cieszyć zdrowiem, aktywnością i długim życiem — nawet do 20 lat — będąc jednymi z najbardziej fascynujących małych waranów w hodowli.